Λευκός
καρχαρίας εναντίων φάλαινας όρκας. Τι συμβαίνει όταν
οι γίγαντες συναντιούνται;
Οι περισσότεροι σκέφτονται τον μεγάλο λευκό καρχαρία
ως τον κορυφαίο θηρευτή του ωκεανού.
Τείνουμε να σκεφτόμαστε το μεγάλο λευκό ως
τον πιο αδηφάγο κυνηγό στα εύκρατα ωκεάνια
οικοσυστήματα, με βασικό ρόλο στον έλεγχο
του υδάτινου περιβάλλοντος.
Η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική.
Οι όρκες είναι μεγαλύτερες, πιο
γενναίες και πιο στρατηγικές. Μια υγιής
όρκα κερδίζει πάντα ενάντια στο μεγάλο λευκό
καρχαρία.
Τα ακρωτηριασμένα πτώματα μεγάλου λευκού
καρχαρία που ξεβράζονται στις παραλίες
μαρτυρούν το γεγονός ότι οι όρκες συχνά τους
κατασπαράζουν.
Ο μεγάλος λευκός καρχαρίας δεν είναι τελικά
στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας.
Τι συμβαίνει όταν οι Όρκες και οι μεγάλοι
λευκοί καρχαρίες συναντιούνται στις ανοικτές
θάλασσες;
Ένα πλεονέκτημα για τους μεγάλους λευκούς
είναι ότι μπορούν να κολυμπήσουν με ταχύτητες
25 μιλίων την ώρα (40 χιλιόμετρα την ώρα) για
μεγαλύτερες περιόδους από ό,τι οι όρκες και μπορούν
να διατηρήσουν την ταχύτητά τους.
Οι όρκες μπορούν να φτάσουν έως και 28 μίλια
την ώρα (45 χιλιόμετρα την ώρα), αλλά μόνο
για σύντομες εκρήξεις. Η συνήθης ταχύτητα
πλεύσης τους είναι οκτώ μίλια την ώρα (13 χιλιόμετρα
την ώρα).
Οι καρχαρίες χρησιμοποιούν αυτό το
πλεονέκτημα για να απομακρυνθούν όσο το
δυνατόν περισσότερο από τις όρκες.
Υπήρξαν αναφορές για ακρωτηριασμένους
μεγάλους λευκούς που ξεβράστηκαν σε ακτές με το
συκώτι τους να λείπει ως αποτέλεσμα επιθέσεων
από φάλαινες δολοφόνους.
Το μέγεθος των καρχαριών κυμαινόταν από 3 έως
5 μέτρα μήκος.
Υπήρχαν μεγάλα σημάδια σε κάθε καρχαρία,
κοντά στα θωρακικά τους πτερύγια (τα πτερύγια
που βρίσκονται δίπλα στα βράγχια σε κάθε πλευρά).
Από όλους έλειπε το συκώτι τους, που σημαίνει
ότι οι δολοφόνοι πρέπει να ήξεραν ακριβώς που
αποσκοπούσαν.
Οι επιστήμονες που εργάστηκαν για την υπόθεση
διαπίστωσαν ότι μόνο ένα αρπακτικό είναι
ικανό να ακρωτηριάσει τους μεγάλους λευκούς
καρχαρίες με τέτοιο τρόπο. Φαίνεται ότι οι όρκες
έχουν αναπτύξει μια μέθοδο για τη θανάτωση
των μεγάλων λευκών χωρίς να υποστούν βλάβη.
Το περιστατικό του Σαν Φρανσίσκο
Το 1997, μια όρκα εθεάθη να επιτίθεται σε
έναν μεγάλο λευκό ακριβώς έξω από την ακτή του Σαν
Φρανσίσκο.
Η επίθεση ξεκίνησε με ένα γρήγορο και δυνατό
χτύπημα που κατέπληξε τον καρχαρία.
Η φάλαινα εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να
αναποδογυρίσει τον καρχαρία και να τον
κρατήσει σε αυτή τη θέση.
Ο καρχαρίας δεν μπορούσε να κινηθεί επειδή έπασχε
από μια κατάσταση που ονομάζεται «τονική
ακινησία».
Εάν κρατηθούν ανάποδα στο νερό, οι καρχαρίες
παραλύουν και δεν μπορούν να κινηθούν
ή να αναπνεύσουν.
Αυτό που έκανε η όρκα ήταν ουσιαστικά να πνίξει
τον καρχαρία πριν τον κατασπαράξει.
Αυτή ήταν μια ιδιαίτερη περίπτωση φάλαινας
δολοφόνου που επιτέθηκε σε λευκό καρχαρία, αλλά
τέτοια συμβάντα συμβαίνουν συχνά στα ωκεάνια
βάθη.
Οι τακτικές της όρκας και η ευφυΐα
τους δίνουν τη δυνατότητα να εξαπολύουν
συντονισμένες επιθέσεις σε ομάδες, όπως μια
αγέλη λύκων.
Γιατί οι φάλαινες δολοφόνοι επιτίθενται σε
καρχαρίες;
Οι όρκες επιτίθενται στους μεγάλους λευκούς
καρχαρίες για τον ίδιο λόγο που επιτίθενται συνήθως
σε οποιοδήποτε θήραμα για τροφή.
Οι όρκες είναι μια κλίμακα υψηλότερα
στην τροφική αλυσίδα. Κάθε θαλάσσιο ζώο που
έχει σώμα πλούσιο σε λίπος είναι πιθανό
θήραμα για φάλαινες δολοφόνους.
Όταν οι φάλαινες κυνηγούν μεγάλα θηράματα, κάνουν
χειρουργικές τομές στο σώμα τους.
Τα αγαπημένα τους μέρη είναι το συκώτι και το
στομάχι και αν λάβουμε υπόψη ότι το συκώτι
των καρχαριών περιέχει υψηλές ποσότητες
ελαίων και λιπών, δεν προκαλεί έκπληξη το
γεγονός ότι οι όρκες το αναζητούν με όρεξη.
Τα τελευταία χρόνια οι επιθέσεις γίνονται όλο
και πιο συχνές.
Η αυξανόμενη συχνότητα των όρκας που θηρεύουν
μεγάλους λευκούς πιθανώς οφείλεται σε περιορισμούς
αλιείας που εφαρμόστηκαν πρόσφατα και
επηρεάζουν θετικά τον πληθυσμό των
καρχαριών.
Επίσης, το μεταβαλλόμενο κλίμα της γης έχει
επεκτείνει τις περιοχές διαβίωσης των καρχαριών και
έτσι μετακινούνται σε νέα περιβάλλοντα.
Οι όρκες και οι μεγάλοι λευκοί έρχονται πλέον
συχνότερα σε τυχαίες συναντήσεις.
Την ίδια στιγμή, οι φάλαινες δολοφόνοι χάνουν
μερικές από τις κύριες πηγές τροφής τους και
αναζητούν νέες εναλλακτικές πηγές,
συμπεριλαμβανομένου του μεγάλου λευκού καρχαρία.
Ο μεγάλος λευκός καρχαρίας, αν και φαίνεται
να είναι το πιο τρομακτικό και επιθετικό αρπακτικό
στη θάλασσα, είναι στην πραγματικότητα ένας
προσεκτικός θηρευτής που θα επιτεθεί μόνο όταν
είναι απολύτως απαραίτητο.
Παρόλο που είναι δυνατό και έχει σαρκοφάγα
διατροφή, ένας μεγάλος λευκός καρχαρίας δεν
τρέφεται με μεγαλύτερα είδη. Εξαίρεση
είναι τα κουφάρια φαλαινών που επιπλέουν και
πέθαναν από άλλες αιτίες.
Οι ενήλικοι μεγάλοι καρχαρίες έχουν μέσο
μήκος σώματος 6 μέτρα.
Τα θηλυκά είναι μεγαλύτερα από τα
αρσενικά και είναι συνήθως οι ηγέτες ομάδων
επειδή το μέγεθος έχει σημασία στις οικογένειες των
καρχαριών. Το μέσο βάρος τους είναι περίπου
3200 κιλά.
Επειδή η λεία τους μπορεί να είναι μικρότερα
ψάρια, άλλοι καρχαρίες, πουλιά, θαλάσσιες χελώνες
και θαλάσσια λιοντάρια, ο μεγάλος λευκός καρχαρίας
ανέπτυξε περισσότερες από μία στρατηγικές
κυνηγιού.
Έχουν διαφορετική στρατηγική ανάλογα με το
μέγεθος και το είδος του πιθανού
θηράματος.
Το πρώτο πράγμα που κάνει ένα μεγάλος λευκός είναι
να πάει κάτω από το θήραμα και να κολυμπήσει
προς αυτό με μεγάλη προσοχή.
Μόλις ο καρχαρίας φτάσει στο θήραμα, προκαλεί ένα
δυνατό δάγκωμα. Στη συνέχεια, περιμένει να
αιμορραγήσει το θύμα του πριν το φάει.
Σε περιπτώσεις που το δάγκωμα δεν αποδεικνύεται
ικανό, ο καρχαρίας δαγκώνει ξανά, κρατώντας
το θήραμα με τα κάτω δόντια ενώ τα πάνω σκίζουν
συνεχώς τους ιστούς.
Οι όρκες αντίθετα, είναι θαλάσσια
θηλαστικά, σε αντίθεση με τους καρχαρίες, που
είναι ψάρια. Όντας το μεγαλύτερο από τα είδη
δελφινιών, οι όρκες είναι από τα πιο δυνατά
αρπακτικά στον κόσμο.
Το προσωνύμιο τους «φάλαινα δολοφόνος»
προήλθε από τους ναυτικούς που παρατηρούσαν
ομάδες από όρκες να σκοτώνουν φάλαινες. Τότε
ήταν που οι ναυτικοί άρχισαν να τις αποκαλούν
φάλαινες.
Το άκουσμα των λέξεων «φάλαινα δολοφόνος» δίνει
συχνά μια λάθος αντίληψη για το ζώο. Οι
άνθρωποι θεωρούν ότι σημαίνει ότι σκοτώνουν
ανθρώπινα όντα, αλλά στην πραγματικότητα πήραν το
όνομα από τη θανάτωση άλλων φαλαινών.
Οι όρκες είναι κοινωνικές, έξυπνες και
μπορούν να παράγουν ένα ευρύ φάσμα ήχων που
χρησιμοποιούν για επικοινωνία μεταξύ τους. Οι
ήχοι μπορούν να ανιχνευθούν από άλλα μέλη της ομάδας
από πολύ μακριά.
Χρησιμοποιούν τους ήχους του για πλοήγηση, κυνήγι
και επικοινωνία.
Η μέση ενήλικη όρκα ζυγίζει περίπου 5400
κιλά, που είναι σχεδόν δύο φορές το βάρος
ενός μεγάλου λευκού καρχαρία.
Οι όρκες μπορούν να φτάσουν στο μέγεθος ενός
σχολικού λεωφορείου, σε ένα μέσο μήκος 8,5
μέτρα.
Σύμφωνα με το Sea World, η μεγαλύτερη όρκα
που εντοπίστηκε είχε μήκος 9,8 μέτρα.
Οι όρκες βρίσκονται στην κορυφή της
τροφικής αλυσίδας. Αυτό σημαίνει ότι κυνηγούν,
αλλά κανένα άλλο ζώο δεν τις κυνηγά.
Οι τακτικές τους είναι ιδιαίτερες και
τόσο ευφάνταστες που έχει παρατηρηθεί ότι για
να πιάσουν μια φώκια, οι φάλαινες δολοφόνοι
αιφνιδιάζουν πηδώντας έξω από το νερό στη
στεριά.
Για να μπορέσει κανείς να καταλάβει την άνιση
σύγκριση μεταξύ του καρχαρία και της όρκας αρκεί
να αναλογιστεί ότι η δύναμη δαγκώματος του
καρχαρία είναι 1,8 τόνοι ανά ίντσα, ενώ
της όρκας είναι 8,9 τόνοι ανά ίντσα!!!
Δίκαια λοιπόν η δολοφόνος φάλαινα όρκα πρέπει
να θεωρείται ο απόλυτος κυρίαρχος των
θαλασσών.
|